Author: Langendijk, Pieter
Title: De Gedichten. [Waar agter gevoegd is het leeven van den dichter.] 2e druk [deel 1 en 2] en 1e druk [deel 3 en 4]. Haarlem, J. Bosch, 1751-1760 [4 delen]
Description: 4°: (vol. 1) * 4 (*1 pi1) 2*-5* 4 A-3Q 4 3R 2, gepag.: [2] [40] 494 [6] pp. Gegraveerde titelpagina door Jan Wandelaar (1721), typografische titelpagina in zwart en rood met vignet en 3 ongesigneerde platen met afbeeldingen van (nood)munten; (vol. 2) A 4 (A2 2A) B-3S 4, gepag.: [16] 495 [3] pp. Titelvignet door Jan Wandelaar; (vol. 3) [*] 4 2* 4 3* 2 A-2X 4 2Y 4 (2Y1 chi1) 2Z-3S 4 2 3S 4 3T 2 (-3T2, blanco?), gepag.: [20] 504 [10] pp. Titelvignet door Jan Wandelaar, portret van Langendijk door Jakob Houbraken, 2 huwelijksprenten door Jan Wandelaar en 2 door Jan Punt (1743, 1744), waarvan 3 uitslaand; (vol. 4) * 4 [2*] 2 A-R 4 2* 2 S-3B 4 2A-D 4 2E 2 (- 2 E2, blanco), gepag.: 8 [4] 382, 34 pp. Titelvignet. Half leer, zwartleren titelschildjes, 2 ruggen aan bovenzijde beschadigd, verder goede set. Lit.: De la Fontaine Verwey, De illustratie van letterkundige werken in de XVIIIe eeuw (Amsterdam 1934); Hanou, 'Pieter Langendijk debuteert met 'Don Quichot op de bruiloft van Kamacho'', in: Een theatergeschiedenis der Nederlanden (Amsterdam 1996); Koster, Van schavot tot schouwburg; vijfhonderd jaar toneel in Haarlem (Haarlem 1970) p.192; Smit, Pieter Langendijk (Hilversum 2000) Smit 144, 185, 194 Vierdelige uitgave van het toneelwerk en de gedichten. De eerste twee delen met het grote lofdicht op Haarlem en alle bekende en veel gespeelde blijspelen en kluchten zijn een herdruk van de uitgave uit 1721 bij de weduwe van Barend Visscher in Amsterdam, het derde deel verscheen eerst 30 jaar later en het vierde postuum in 1760, tegelijk met de herdruk van de eerste twee delen, bij zijn vriend, de Haarlemse uitgever-boekhandelaar Jan Bosch (ca. 1710-1780?). Dat vierde deel bevat het intrigerende, maar zelden gespeelde toneelspel 'Spiegel der vaderlandsche kooplieden' (ca. 1756), volgens Kees Smit een beklemmend en realistisch stuk waarin Langendijk een hele generatie kooplieden hekelt. De opvoering ervan begin 1786 door het Haarlemse gezelschap 'Leerzaam vermaak' is volgens Simon Koster de première geweest van het stuk. Opmerkelijk zijn de twee verschillende titelvignetten: op de titelpagina van het eerste en vierde deel staat het 'E silva litterae'-vignet van drukker Bosch (met een gezicht op Haarlem en L.J. Coster), op die van het tweede en derde deel een vignet met Fumus gloria mundi. Dat is de zinspreuk die de (door Langendijk gewaardeerde) burleske dichter Focquenbroch een halve eeuw vroeger al voor zijn werk plaatste. Dit vignet is gegraveerd door een andere goede vriend van Langendijk, de tekenaar-graveur Jan Wandelaar (1692-1759).

Keywords: Literature