Author: BROCH, H.,
Title: De dood van Vergilius. Vertaald door Anneke Brassinga.
Description: Ambo, Baarn, 1989. 503p. Paperback. Spine slightly discoloured. 'Der Tod des Vergil', geschreven tussen 1938 en 1944, bestaat uit vier delen, vier elementen - Water, Vuur, Aarde en Ether. De hoofdpersoon, Vergilius, schrijver van het Romeinse epos de Aeneïs, is in Brochs verbeelding een vergaarbak, een synthese geworden van klassieke, christelijke en vele andere oeroude beelden en mythen. Als gedicht, in zijn omvang, is Der Tod des Vergil een waardige belichaming van Brochs hoge aspiraties. Het telt 170.000 woorden, en bevat zinnen die, zoals de schrijver niet zonder trots vermeldt, tot de langste uit de wereldliteratuur behoren. Weliswaar zijn die van vele komma's, vraag- en andere leestekens voorzien, maar toch dient zo'n lange zin, van bijvoorbeeld 675 woorden, als een afgerond geheel, als een gedachtengang die steeds opnieuw reikt naar de grens tussen binnen- en buitenwereld, die steeds opnieuw elk gevoelen in verband probeert te brengen met het oneindige, om zo alles wat zich voordoet een vervulling te laten zijn, in samenhang niet alleen met al het andere dat zich voordoet, maar juist ook met iets van hogere orde. (...) Het verhaal van Der Tod des Vergil is snel verteld. De dichter Vergilius maakt de laatste zestien uren van zijn leven door. Hij komt per schip aan in de haven van Brindisi, wordt in een draagstoel door de stad gedragen, brengt hoog in het keizerlijk fort de nacht door, spreekt in de ochtend voor het laatst met zijn vrienden, onder wie keizer Augustus, en sterft. Maar wie 'Der Tod des Vergi'l als een verhaal, als proza probeert te lezen, loopt vast, hij raakt de draad kwijt. Want het verhaal is ondergeschikt aan de verwoording van het denken en gewaarworden in een extreme staat van bewustzijn, in het zicht van de dood. De dood is het onafzienbare, de grens waar de mens door het noodlot wordt heengejaagd. Broch lost zijn proza op door zijn zinnen zo onafzienbaar lang te maken dat ze eigenlijk geen tijdsduur meer afmeten. Een zin is, als gedachtengang, een verhaal op zich, een poging tot samenhang in het mateloze. (...) Tot slot nog iets over de concrete beelden, die met de vele abstracties waar ik het al over had, verweven zijn. Het zijn eenvoudige beelden, die bij elke herhaling rijker aan betekenis worden en door hun voortdurende aanwezigheid en groei sterk bijdragen tot het gevoel van eenheid dat Broch binnen het onafzienbare tekstweefsel bij zijn lezers wil oproepen.' (ANNEKE BRASSINGA in De Gids, 1986, p.436-444).

Keywords: 9789026307935