SCHMITZ, Johann Andreas
Medicinae practicae compendium.
Harlingen, Johan Toll, 1653. 14 x 7 cm. Perkament. (16), 248 p. Geheel in het Latijn en alfabetisch geordend. In druk door de weduwe en kinderen van de auteur opgedragen aan keurvorst Friedrich Wilhelm I van Brandenburg; de auteur fungeerde als diens lijfarts. Voorwoord van Georg Horn. 1e druk. Band vlekkig. Voorste kneep laat wat los. Exlibris van de incunabelverzamelaar Gerard Jaspers. Kennelijk is dit boek ook door vroegmoderne studenten gebruikt, een van hen heeft in een melige bui de naam van de auteur 'Johannis Andreae Schmitzi' (genitivus van Schmitz) veranderd in 'Schmutzig'. De eerste uitgave van dit populaire, meermaals herdrukte zakboekje, waarin u alfabetisch aandoeningen kunt opzoeken met in het kort een beschrijving, diagnose en hoe u kunt proberen de patiënt te genezen. De jonggestorven arts en botanicus Johann Andreas Schmitz (afkomstig uit het Duitse Soest, 1621-1652) was een van de eerste rectoren van de in 1648 gestichte universiteit te Harderwijk. De talentvolle geleerde overleed echter kort voor de verschijning van dit boekje. Zijn in het voorwoord aangekondigde grote werk Liber Plantarum Velavicarum (Boek over de planten van de Veluwe) is nooit tot stand gekomen. De auteur van het voorwoord, historicus Georg Horn (1620-1670) was in 1652 rector van de universiteit van Harderwijk. In 1653 werd hij hoogleraar geschiedenis in Leiden. De tekst is weliswaar in het Latijn, maar aangezien ook moderne medici toch het nodige Latijn tot hun woordenschat kunnen rekenen, zijn sommige stukken gemakkelijk te ontcijferen: Fistula gingivarum, Fissura, Febris, Coma, Dolor, Inflammatio, Mania, Melancholia, Tinnitus, Tumor, Ulcus en Arthritis. Veel van deze ziekten worden gecureerd door purgeren en aderlaten: het afvoeren van 'humores morbifici' (ziekmakende lichaamssappen) waar de patiënt van moet worden bevrijd. Bovendien hebben we voor het Latijn tegenwoordig de camerafunctie van Google Vertalen, die nog niet perfect werkt, maar (met AI & all that) in de toekomst waarschijnlijk snel zal verbeteren.
Boeknummer: 283843
€ 490.00